Μια σπίθα μπορεί ν' ανάψει φωτιά σε όλο τον κάμπο

Η οικονομική κρίση στη χώρα μας, εμφανίζεται πλέον να προσλαμβάνει έκδηλα ενδημικό χαρακτήρα, εξ αιτίας της μονιμοποίησης των υφεσιακών χαρακτηριστικών αλλά και των φαινομένων κοινωνικής παλινδρόμησης.

(απο matrix.gr, του Γιάννη Κυριόπουλου)

Στη πρόσφατη περίοδο, έχουν αναλυθεί επαρκώς τα οικονομικά και αλλά συναφή δεδομένα αλλά -παρά την επιμένουσα δυσμενή κατάσταση-  εχουν υποτιμηθεί πλήρως οι επιπτώσεις στη κοινωνία, οι οποίες προκαλούν σχεδόν μόνιμες "αλλοιώσεις" στη κοινωνική δομή. Σε πλείστες, εξ αυτών, περιπτώσεις έχουν σημειωθεί σποραδικά φαινόμενα διάσπασης της κοινωνικής συνοχής και μαζικής κοινωνικής καθόδου των μεσοστρωμάτων.

Προσθέτως τα φαινόμενα αυτά, συνοδεύονται απο εμφανή σημεία πολιτισμικού εκφυλισμού, τα οποία στη συνέχεια επανατροφοδοτούν και διαπλέκονται με τα κοινωνικά και οικονομικά στοιχεία της κρίσης.

Η καθοδική κοινωνική κινητικότητα, καθώς επιταχύνεται δημιουργεί συνθήκες  κοινωνικής συμμόρφωσης, πειθαρχίας και κομφορμισμού υπό τα οποία όμως αποκρύπτονται οι τάσεις αμφισβήτησης οι οποίες ελλοχεύουν.

Στο πλαίσιο αυτό,  στις κοινωνικές εκδηλώσεις κυριαρχούν  ο φόβος και η παθητικότητα δια των οποίων επιτυγχάνεται η χειραγώγηση και η αλλοτρίωση, οι οποίες "αντιρροπούνται",  εν τίνι μέτρω, απο σποραδικές εκδηλώσεις αμφισβήτησης του πολιτικού και κοινωνικού συστήματος.

Τα χαρακτηριστικά αυτά, ειναι προφανώς αντιφατικά και εκρηκτικά και απειλούν τη πορεία γραμμικής εξέλιξης των κοινωνικών και κατ' επέκταση των πολιτικών υποθέσεων, η οποία σχεδιάζεται με βάση την έξοδο απο το "μνημόνιο" και επαναφορά της χώρας στη "κανονική " τάξη.

Η εμπειρία των τελευταίων ετών, έδειξε οτι η υπόθεση της γραμμικής εξέλιξης κατέστη ανέφικτη, ενώ η εναλλακτική παραδοχή των διαρθρωτικών αλλαγών (αντί των πολιτικών λιτότητας) δεν αποτελεί -όπως προκύπτει απο τις, επι της  ουσίας, ακολουθούμενες πολιτικές-  επιλογή  της "τρόϊκα" και της εγχώριας διοίκησης.

Αντ' αυτών, ο πυρήνας των (ψευδο)μεταρρυθμίσεων του "μνημονίου" εστιάζει στη προσπάθεια δημοσιονομικής τάξης και "υποτίμησης" ώστε σύμφωνα, με το ιδεοληπτικό σχήμα βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας να επιτευχθεί η ανάταξη της οικονομίας.

Το "σχήμα" κατέρρευσε, εν τοις πράγμασιν, και κατέλιπε μια σειρά από.  ασύμμετρες κοινωνικές απώλειες, για τις οποίες κυριαρχεί μια ένοχη σιωπή. Αξίζει να σημειωθεί, οτι η υψηλής ηθικής φόρτισης δράσεις αλληλεγγύης καθώς και οι πρωτοβουλίες υποστήριξης επιλεγμένων κοινωνικών ομάδων, συνιστούν ενέργειες μερικής εμβέλειας αλλά και απόπειρες συσκότισης της αιτιολογίας της κρίσης και άντλησης νομιμοποίησης για τις ισχύουσες πολιτικές.

Όμως, η συνεχιζόμενη αστοχία των μέτρων τα οποία έχουν

δοκιμασθεί, επιτείνει τις δυσμενείς επιπτώσεις, ιδία αυτών οι οποίες σχετίζονται με τα κρίσιμα ζητήματα της ασφάλειας έναντι της αυξανόμενης έντασης των μειζόνων κοινωνικών κινδύνων (γήρανση του πληθυσμού, άτομα με ειδικά προβλήματα, ανεργία μακράς διαρκείας, πτώχευση νοικοκυριών κ.ά.)

Τα ρήγματα στη κοινωνική συνοχή είναι ορατά και επώδυνα  και συμπαρασύρουν στη πρόκληση προβλημάτων νομιμοποίησης της κρατούσας τάξης, η οποία ωστόσο επιδεινώνεται απο τη παράλυση των μηχανισμών συναίνεσης στη κοινωνική και τη  πολιτική ζωή της χώρας.

Υπό το πρίσμα αυτό, η μονοδιάστατη εμμονή στη δημοσιονομική διαχείριση σε συνδυασμό με τις περικοπές στο κοινωνικό κράτος, πυροδοτούν στο κοινωνικό υπόστρωμα εντάσεις οι οποίες καθίστανται βαθμιαία απειλητικές για τη πολιτική ισορροπία και τη κρατούσα τάξη.

Παρά το γεγονός οτι η  "μνημονιακή" εκστρατεία για την "ενοχοποίηση του θύματος" εχει μερικά αποτελέσματα δια της επιβολής κλίματος υπό το σχήμα: "ανασφάλεια, φόβος, συμμόρφωση και πειθαρχία", εν τούτοις η επιθυμητή  κοινωνική τάξη δεν εχει εισέτι εμπεδωθεί.

Οι μηχανισμοί "ενοχοποίησης του θύματος" σε συνδυασμό με την ανάδυση "νέων" ιδεολογιών της κρίσης δεν ειναι σε θέση να διασφαλίσουν επι μακρόν την αναγκαία για την ανασυγκρότηση της χώρας κοινωνική ειρήνη και συναίνεση.

Μπορεί τα φαινόμενα κοινωνικής αποδόμησης να μην εχουν τα "κλασικά" χαρακτηριστικά μιας ανθρωπιστικής κρίσης, αλλά με τα σιωπηλά και διαβρωτικά στοιχεία τους ειναι εξ ίσου καταστροφικά στη προοπτική τους.

Οι "μνημονιακές" πολιτικές κινούν διαδικασίες πρόκλησης κοινωνικής αναταραχής απελπισίας και ούτως περιθωριακά  γεγονότα δύνανται να αναδειχθούν κρίσιμης σημασίας, ώστε "μια σπίθα μπορεί ν' ανάψει φωτιά σε όλο το κάμπο" οπως υπαινίσσεται η περίφημη ρήση.

Η κατίσχυση του "οικονομικού" επι του "κοινωνικού" είναι βεβαίως η επικρατούσα διάσταση της συγκυρίας αλλά και της ύστερης καπιταλιστικής φάσης, όμως η υποτίμηση του τελευταίου δεν συνιστά σώφρονα πολιτική πρακτική.

-------------------

*Απο τη σχετική αναφορά του Μάο Τσε Τούνγκ